Om te begrijpen wat je op de vorige foto hebt gezien, moeten we eerst begrijpen hoe licht werkt.

Licht
Licht is een golf di zich door de ruimte kan verplaatsen. In het plaatje hieronder zie je een uitvergroot voorbeeld van verschillende kleuren lichtgolven die naar rechts bewegen. Het valt je misschien op dat het rode licht bestaat uit langere golven en het violet licht bestaat uit korte golven.

De lengte van zo’n lichtgolf noemen natuurkundige de golflengte. Het rode licht heeft dus een grotere golflengte dan het violet licht. De kleur van het licht wordt volledig bepaald door hoe groot de golflengte is. Valt het je op dat van rood naar violet licht, de golflengte steeds kleiner wordt?

In werkelijkheid zijn deze lichtgolven ontzettend klein! De golflengte van het rode licht is 0,0000007 meter (700 nm), en die van het violet licht is natuurlijk nog kleiner: 0,0000004 meter (400nm). Golven die langer zijn dan het rode licht kunnen mensen niet zien, ook licht met golven kleiner dan die van violet licht is voor ons onzichtbaar. Er zijn wel enkele dieren die meer kleuren kunnen zien; bijen, honden en bijvoorbeeld vleermuizen.

Monochromatisch licht bestaat uit één enkele kleur, en dat licht heeft dus ook maar één golflengte.

Kleuren
Om verschillende kleuren te zien (zoals de kleur van je broek of trui) moeten die kleuren in eerste instantie aanwezig zijn in het licht dat op het object valt waar je naar kijkt. Wit licht dat afkomstig is van de zon, bestaat uit alle kleuren. Wanneer dat witte licht op jouw trui valt, kunnen er twee belangrijke dingen gebeuren

Absorptie
Afhankelijk van het materiaal (en eventuele kleurstoffen) worden bepaalde kleuren licht “opgegeten” door het materiaal, we noemen dat fenomeen absorptie van het licht. De atomen die in jouw trui zitten hebben voorkeur voor welke kleur licht ze willen absorberen. Een zwarte trui absorbeert bijvoorbeeld elke kleur licht, vandaar dat je geen kleur meer kan zien wanneer je naar dit object kijkt. Maar ben je dan het al die energie van het licht kwijt? Nee, de energie die eerst in het licht zat, is nu omgezet in warmte. Vandaar dat een zwarte trui in de zon veel warmer is dan een witte trui.

Reflectie
Wanneer een atoom een bepaalde kleur niet kan absorberen, reflecteert het juist die kleur! Een rode trui, ziet er dus rood uit omdat de kleurstoffen die in de stof zitten geen rood licht absorberen, maar juist het rode licht reflecteren. Dit gereflecteerde licht valt op jouw ogen en dan zie je een rode kleur. Een witte trui, reflecteert dus elke kleur licht (en absorbeert geen licht), waardoor zo’n trui veel koeler is in de zon.

Natriumlamp
De foto die je net in de inleiding hebt bekeken is genomen onder het licht van een natriumlamp. Een natriumlamp is een lichtbron dat enkel geel licht uitzendt. Wanneer dat gele licht op objecten valt, kan er weer absorptie of reflectie plaatsvinden. De materialen die geel licht wél absorberen verliezen hun kleur en zijn zwart, terwijl de materialen die geen geel licht kunnen absorberen juist geel kleuren. Kijk nog eens naar de foto, kun je nu al wat beter inschatten welke kleuren de vestjes hebben in daglicht?

Regenbooglamp
We hebben ook een regenbooglamp voor jullie geregeld. Dat is een lamp waarmee je alle kleuren van de regenboog, één voor één kan laten zien. Dus opnieuw een lichtbron die slechts één kleur licht kan uitzenden. Door het snel afwisselen van de kleuren die de lamp uitzendt, zie je steeds een ander beeld wanneer je bijvoorbeeld naar een kunstwerk kijkt. Door slim te spelen met de kleuren in het kunstwerk, en de volgorde van kleuren die de regenbooglamp uitzendt, kun je bijna “stopmotion” achtige kunstwerken maken. Zie vooral nog eens de Tiktok video’s hierboven.

Uitproberen
Om echt te begrijpen wat je hierboven hebt gelezen, moet je het gewoon zien. Probeer het volgende eens uit: één leerling uit jullie groepje gaat opzoek naar een voorwerp met veel kleuren (let op, het mag niet een object zijn dat zelf licht produceert, zoals je telefoonscherm), en neemt het mee naar de natrium ruimte. Iedereen bekijkt het voorwerp onder het natriumlicht, en probeert één van de kleuren van het voorwerp te raden. Loop vervolgens naar daglicht toe, wie had het goed? Bekijk hetzelfde voorwerp onder de regenbooglamp, wat valt je op? Je kunt heel veel kanten op met dit project, dus experimenteer erop los!